ลาน (กลไก)
ลาน (กลไก)

ลาน (กลไก)

ลาน (อังกฤษ: mainspring) เป็นสปริงที่ทำจากแถบโลหะขดเป็นม้วนใช้เป็นแหล่งจ่ายกำลังให้กลไกขนาดเล็ก เช่นนาฬิกา, ตัวตั้งเวลา, กล่องดนตรี, และของเล่นบางชนิดโดยอาศัยคุณสมบัติการเก็บพลังงานของสปริงลานจะติดตั้งไว้ในกลไกโดยยึดปลายลานด้านนอกขดไว้กับที่ ส่วนตรงกลางจะเชื่อมกับแกนซึ่งจะส่งการหมุนไปยังกลไกที่ต้องการใช้งานและแกนเดียวกันนี้จะเชื่อมต่อออกมาภายนอกเครื่องเพื่อใช้เป็นจุดที่ผู้ใช้จะทำการไขลานด้วย, โดยเครื่องมือหรือของเล่นที่ใช้ลาน จะมีกลไกป้องกันการหมุนกลับอยู่ภายในเพื่อไม่ให้การไขลานไปหมุนกลไกกลับทิศจนเกิดความเสียหายเมื่อต้องการใช้งานเครื่อง ผู้ใช้จะทำการไขลาน โดยหมุนก้านภายนอกเครื่องซึ่งจะทำให้สปริงลานตึงตัวเก็บสะสมพลังงานไว้, เมื่อผู้ใช้ปล่อยก้านหมุน ลานจะค่อยๆ คลายตัวกลับ ทำให้เกิดการหมุนทางทิศตรงข้ามส่งพลังงานไปให้กลไกในเครื่องทำงานอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งไม่มีแรงตึงเหลือในตัวลาน